W ostatnich latach Unia Europejska wprowadziła szereg inicjatyw mających na celu promowanie zrównoważonego rozwoju oraz odpowiedzialności przedsiębiorstw. Dwa kluczowe elementy tego podejścia to Taksonomia UE oraz Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Jakie konkretne wymagania stawiają one przed firmami?
Działania mające zapobiegać niekorzystnym zmianom klimatycznym są kierunkiem, który nie ulegnie już zmianie. Narastająca degradacja środowiska i jej skutki zobowiązały rządzących do podjęcia poważnych decyzji. W związku z tym wprowadzono zmiany dotyczące zarówno przedsiębiorstw, jak i jednostek. CSRD, ESG, ESRS to skróty, które nabierają znaczącego wpływu na działalność firm.
Taksonomia UE związana z ESG wprowadzona na mocy rozporządzenia 2020/852 identyfikuje inwestycje wspierające zrównoważony rozwój, wyznaczając konkretne warunki. Jej celem jest stworzenie wspólnych ram klasyfikacyjnych dla zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej.
Aby działalność gospodarcza została sklasyfikowana jako zrównoważona pod względem środowiskowym, musi wnosić znaczący wkład w realizację co najmniej jednego z sześciu celów środowiskowych, jednocześnie nie szkodząc znacząco żadnemu z pozostałych. Musi być również zgodna z minimalnymi gwarancjami, takimi jak wytyczne OECD, zasady ONZ i podstawowe konwencje MOP.
Zrównoważona środowiskowo działalność gospodarcza powinna realizować co najmniej jeden z sześciu poniższych celów środowiskowych:
Taksonomia UE nakłada pewne obowiązki sprawozdawcze na spółki i podmioty finansowe, do których ma zastosowanie. Harmonogram sprawozdawczości, treść, metodologię oraz sposób prezentowania informacji, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa, określa Rozporządzenie w Sprawie Taksonomii.
Taksonomia UE przewiduje listę rodzajów działalności gospodarczej, które mogą przyczynić się do realizacji określonych w niej celów środowiskowych. Dla tych rodzajów działalności opracowano techniczne kryteria kwalifikacji w celu oceny, czy daną działalność gospodarczą można uznać za zrównoważoną środowiskowo. Jeśli dana działalność gospodarcza nie jest uwzględniona w Taksonomii UE, nie oznacza to, że ma ona negatywny wpływ na środowisko. Oznacza to po prostu, że nie została sklasyfikowana, ponieważ ma znikomy pozytywny wpływ lub jest uważana za neutralną. Ocena kwalifikowalności jest pierwszym krokiem w pełnej analizie zgodności z Taksonomią. Pozostałe cztery warunki, jakie muszą zostać spełnione, to:
Dyrektywa CSRD z 16 grudnia 2022 r. jest kolejnym elementem strategii zrównoważonego finansowania UE. Jej celem jest zwiększenie ilości i poprawa jakości ujawnianych przez spółki informacji dotyczących ESG.
Można uznać, że jest następczynią dyrektywy NFRD, ponieważ była ona pierwszym aktem prawnym nakładającym wymóg raportowania na niektóre spółki UE. Dyrektywa CSRD to kolejny krok w kierunku zwiększenia odpowiedzialności korporacyjnej. Jej celem jest rozszerzenie zakresu raportowania przedsiębiorstw dotyczącego informacji niefinansowych. Nowe regulacje obejmują między innymi kwestie środowiskowe, społeczne, związane z pracownikami, praktyki antykorupcyjne oraz środki walki z korupcją.
Dyrektywa CSRD zakłada większą przejrzystość w zakresie informacji niefinansowych. Firmy muszą uzupełnić swoje tradycyjne sprawozdania finansowe o informacje dotyczące wpływu ich działalności na aspekty środowiskowe, społeczne i zarządzania przedsiębiorstwem. Firmy będą zobowiązane do konsultacji z interesariuszami w celu lepszego zrozumienia i reagowania na ich oczekiwania związane z zrównoważonym rozwojem.
Wszystkie spółki podlegające CSRD są zobowiązane do stosowania standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju jako podstawy do przygotowania ujawnień dotyczących zrównoważonego rozwoju. Są one określane jako europejskie standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESRS) i będą przyjmowane jako akty delegowane uzupełniające CSRD. Pierwszy zbiór standardów został przyjęty w lipcu 2023 r. i zawiera 12 standardów niezależnych od sektora:
Dyrektywa CSRD będzie wchodzić w życie etapami:
Zarówno Taksonomia UE, jak i Dyrektywa CSRD wprowadzają konkretne wymagania mające na celu zwiększenie odpowiedzialności przedsiębiorstw w obszarze zrównoważonego rozwoju. Firmy, które skutecznie dostosują się do tych regulacji, nie tylko spełnią normy prawnie wymagane, ale również polepszą reputację, zwiększą atrakcyjność dla inwestorów i przyczynią się do budowania bardziej zrównoważonej przyszłości. To wyzwanie, ale jednocześnie szansa na tworzenie bardziej odpowiedzialnych i trwałych modeli biznesowych.
